Historisch pand in gevaar zonder monumentale status
Het historische Turkenburg-pand op de hoek van de Spoorstraat en de Julianastraat in Bodegraven, onderdeel van sociaal-cultureel centrum het Evertshuis, moet een gemeentelijk monument worden. De werkgroep Bodegraven-Reeuwijk van Stichting Hugo Kotestein (SHK) verzoekt burgemeester en wethouders het karakteristieke gebouw als zodanig aan te wijzen en op te nemen in de monumentenlijst van de gemeente, waarin het tot nu toe ontbreekt. Zo is volgens de werkgroep het voortbestaan van het pand beter veiliggesteld, ongeacht of het in gemeentehanden blijft of zou worden verkocht aan een vastgoedontwikkelaar.
Het toekomstig lot van ‘Turkenburg’ hangt mede af van de al dan niet beschermde status van het pand. Voor zover valt na te gaan, is het geen monument en dus niet beschermd. Zonder bescherming als monument is het pand – zoals alles van waarde – weerloos en bestaat er bij afstoting een reële kans op sloop. De monumentenstatus van een pand garandeert niet zijn voortbestaan, maar maakt sloop wel minder gemakkelijk.
Tekort
De toekomst van met name het Turkenburg-gedeelte van het Evertshuis is onzeker wegens een tekort van 70.000 euro op het beheer, ondanks bezuinigingen. De gemeente Bodegraven-Reeuwijk lijkt door haar slechte financiële toestand dat tekort niet voor haar rekening te kunnen nemen, mocht daarvoor al politieke wil bestaan. “Hoewel wij – met velen in Bodegraven-Reeuwijk – vinden dat het Evertshuis als voorziening in zijn geheel moet worden behouden, is de kans dat ‘Turkenburg’ zal worden afgestoten aan een vastgoedontwikkelaar helaas niet louter denkbeeldig”, schrijft de werkgroep.
Het voormalige bedrijfspand van Turkenburgs Koninklijke Zaadhandel zou dan in handen komen van een partij die daarin appartementen wil onderbrengen. Die partij kan het pand echter ook afbreken en vervangen door een nieuw appartementengebouw zoals aan de Wilhelminastraat is gebeurd. Hier werd in 1990 tot teleurstelling en verontwaardiging van velen de zogeheten ‘witte villa’ gesloopt om plaats te maken voor Residence Het Huis Holland.
Prominent
‘Turkenburg’ is sinds 1902 prominent aanwezig in zijn omgeving. De ‘Inventarisatie, beschrijving en waardering bouwkundige objecten en landschappelijke elementen en structuren 2016-2017’ waardeert het pand cultuurhistorisch als “Redelijk” vanwege de herkenbaarheid als vroegere zaadhandel en de kwaliteit van het traditionele ontwerp. De “markante hoofdvorm” wordt stedenbouwkundig en als ensemble “van beeldbepalend belang” geacht. De omgeving bestaat uit woonhuizen en ensembles van woonhuizen te midden waarvan het gebouw een niet te missen element zou vormen. Enkele van die woonhuizen zijn vanouds met de vroegere zaadhandel verbonden.
‘Passender’
Hoewel ‘Turkenburg’ slechts de kwalificatie “Redelijk” krijgt, en niet Hoog of Hoog plus, meent de werkgroep dat het pand op grond van zijn historie, eigenschappen en situering thuishoort in de monumentenlijst van de gemeente. “Overigens was de kwalificatie ‘Hoog’ passender geweest”.
Het verzoek van de werkgroep wordt gesteund door onder anderen de regionale SHK, de Monumentenvereniging Bodegraven-Reeuwijk, de Historische Kring Bodegraven, het Comité Open Monumentendag en de Stichts-Hollandse Historische Vereniging.
Wie was Hugo Kotestein?
De erfgoedstichting Hugo Kotestein en de lokale werkgroep daarvan zijn vernoemd naar Hugo Jasperszoon Kotestein, ‘stadstimmerman’ (directeur
gemeentewerken) van Woerden ten tijde van het Rampjaar 1672. Zijn poging gegevens over de verdediging van de stad uit het door de Fransen bezette Woerden naar het leger van Prins Willem III te laten smokkelen, mislukte. Dat kostte hem bijna het leven. Hij werd echter vrijgekocht via crowd-funding op zijn 17e-eeuws: met de pet rondgaan. Kotestein genoot veel aanzien en de losprijs – duizend rijksdaalders, destijds een enorm bedrag – was dan ook in no time gecollecteerd…
