GOUDA | Ze werd verguisd, bewonderd en vooral: niet vergeten. Dit najaar zet Gouda de schijnwerpers op een vrouw die haar stempel drukte op de geschiedenis – Jacoba van Beieren (1401–1436). Gravin van Holland, Zeeland en Henegouwen, strijder, strateeg én mens van vlees en bloed. Een vrouw die wist wat ze wilde en niet bang was om het gevecht aan te gaan, letterlijk.
Een leven als een kroniek vol lef
Jacoba werd geboren in het Noord-Franse Le Quesnoy, als dochter van graaf Willem VI en Margaretha van Bourgondië. Ze groeide op tussen macht, politiek en privilege, maar al vroeg moest ze leren vechten om haar eigen plek. Vier huwelijken, politieke intriges, ballingschap – het was geen sprookje, maar een leven dat klonk als een trompetgeschal.
In 1425 behaalde ze een belangrijke overwinning bij de Gouwesluis in Alphen aan den Rijn. Precies zeshonderd jaar later grijpt Gouda dat moment aan om stil te staan bij haar nalatenschap. Onder de titel ‘Jacoba was hier’ wordt haar verhaal opnieuw verteld – met muziek, kunst, lezingen en zelfs een glossy.
Gouda viert de vrouw achter de kroon
Op zaterdag 25 oktober wordt de Sint-Janskerk het kloppend hart van deze bijzondere herdenking. Een middag vol verhalen, muziek en historische echo’s. Bezoekers worden ontvangen met koffie, luisteren naar lezingen over haar leven en beleven een middeleeuws Te Deum, zoals dat eeuwen geleden klonk na haar overwinning.
Hoogtepunt van de dag is de presentatie van de glossy Sporen van Jacoba, die feestelijk wordt overhandigd aan de burgemeesters van Gouda en Alphen aan den Rijn. Daarna openen de deuren van het Golda-poortje, waar een nieuwe expositie te zien is over Jacoba’s kasteel en de mysterieuze onderaardse gangen die volgens de overlevering onder de stad zouden liggen.
Een vrouw met lef, hart en geschiedenis
Jacoba’s naam leeft al langer voort in Museum Gouda. Ze schonk ooit een rijk versierde miskelk aan de Sint-Janskerk, die nog altijd deel uitmaakt van de collectie. Voor deze gelegenheid breidt het museum de tentoonstelling Ongehoord, verzamelde vrouwen uit met een van de oudste portretten van Jacoba – een werk dat normaal in de Eerste Kamer in Den Haag hangt.
Maar het blijft niet bij kijken alleen. De Bibliotheek Gouda organiseert een leesclub rond Jacoba, dochter van Holland van Simone van der Vlugt, terwijl een collegereeks met vier historici dieper ingaat op de vrouw achter de mythe.
En dan is er de glossy Sporen van Jacoba: een eigentijdse mix van lifestyle, geschiedenis en vrouwelijk perspectief, samengesteld door vrijwilligers van het Transcriptiecafé van het Streekarchief Midden-Holland. Vanaf 26 oktober ligt het blad in de schappen bij Kruim in de Chocoladefabriek en op diverse locaties in Gouda.
Meer dan een geschiedenisles
Jacoba was niet alleen een gravin, ze was een vrouw die haar eigen koers voer in een tijd waarin dat nauwelijks kon. Ze verloor veel, maar bleef bewegen. Haar strijd, haar keuzes, haar lef – ze klinken nog altijd door.
Zeshonderd jaar later leeft ze opnieuw, in verhalen, tentoonstellingen en muziek. Want soms is geschiedenis niet iets wat achter ons ligt, maar iets wat ons eraan herinnert wie we kunnen zijn.
📅 Zaterdag 25 oktober 2025
📍 Sint-Janskerk Gouda
💰 Toegang gratis
