Rijksmuseum en Museum Gouda vinden gouden match in Amersfoort
Gouda – Het klinkt eenvoudig: een schilderij zoekt een lijst. Maar achter het vergulde randje van deze samenwerking gaat een bijzonder proces schuil. Voor het eerst in zijn geschiedenis leent het Rijksmuseum een schilderijlijst uit. En die primeur is voor Museum Gouda. Conservator Ingmar Reesing van Museum Gouda had een helder doel: een passende lijst vinden voor Strand bij Scheveningen, een sfeervol doek van Floris Arntzenius, rond 1900 geschilderd. Het werk hing al sinds 2016 in het museum, voorzien van een moderne, sobere baklijst. Netjes, maar weinig zeggend. Tijd voor iets met karakter.
Dat karakter werd gevonden in het Collectie Centrum Nederland (CCNL) in Amersfoort. Daar beheren vier nationale instellingen — waaronder het Rijksmuseum — hun collecties. Wat weinig mensen weten: het Rijks beschikt over zo’n 1500 lege schilderijlijsten, netjes geordend per eeuw. “Veel van die lijsten zijn ooit teruggekomen omdat ze niet meer pasten bij het werk waar ze omheen zaten,” vertelt Reesing. “Maar dat betekent niet dat ze hun functie hebben verloren.”
Samen met Josephina de Fouw, conservator bij het Rijksmuseum, begon hij aan een soort ‘lijstencasting’. Na nauwkeurig passen, meten en beoordelen bleven er twee serieuze kanshebbers over. De keuze viel op een vergulde lijst in Lodewijk XIV-stijl, met sierlijke ornamenten en precies de juiste uitstraling voor Arntzenius’ ingetogen strandtafereel.
Lijstenrestaurator Tamara Venema herstelde een kleine beschadiging, waarna de lijst richting Gouda kon. Inmiddels hangt het werk in de Salon Arntzenius — en daar klopt het. Alles. Het doek, de lijst, de zaal.
Die salon is genoemd naar Paul Arntzenius, neef van Floris en zelf kunstenaar én verzamelaar. Zijn schenking vormt een belangrijk deel van de vaste collectie van Museum Gouda. De zaal ademt 19de- en vroeg-20ste-eeuwse kunst, van Daubigny tot Israels, omringd door lijsten die bijna op zichzelf al een tentoonstelling waard zijn.
Dankzij het Rijksmuseum hoort Strand bij Scheveningen daar nu écht bij. Twee vrouwen op een verlaten strand, allebei verdiept in hun eigen wereld. Geen spektakel, geen drama. Alleen rust, ruimte en verstilling — omlijst door vakmanschap.
