door Annemarie Visser
Volgens mij las ik het ooit in een interview met Emile Ratelband (ja, die van “tjakka!”) – dat we wat vaker om ons heen moesten kijken. Niet per se naar elkaar, maar naar details. De leuning van een brug. Een gevelsteen in een gebouw waar je al honderd keer gedachteloos langs bent gelopen. Nu heet dat mindfulness en is het hip met een yogamatje erbij, maar in de jaren ’80 en ’90 was Ratelband dé goeroe voor ondernemers met lef (en blaren), die op blote voeten over gloeiendhete kolen renden. Avond aan avond vulde hij zalen, lang voordat hij meer bekend stond om rechtszaken met exen en zijn zoektocht naar draagmoeders. Het laatste wat ik hoorde, was dat hij naar Thailand vertrokken is. Tjakka en doei.
Maar eerlijk is eerlijk: zijn tip was zo gek nog niet. Zeker niet als je door de historische binnenstad van Gouda loopt. Daar barst het van de verborgen schatten en unieke initiatieven. Van de gevelsteen van de Agnietenkapel tot de rode luiken van het stadhuis. Van Firma Roodbol – ooit steenhouwerij voor de Sint-Jan, nu onderkomen creatieve makers –, de talloze steegjes met de al vaak even unieke als ludieke namen, tot kunst die letterlijk op straat verschijnt.
Of heb je al eens Dichters op Donderdag meegemaakt in het IJsselhuis bij de sluis? Geloof me: poëzie bij zonsondergang op de mooiste plek van de stad, doet iets met een mens. Of neem de Spoel – dat atelier naast de Garenspinnerij waar het altijd gonst van creativteit. En GOUDasfalt! Ooit een betonnen oord voor asfaltproductie, nu een bruisende plek vol duurzame initiatieven, kunstenaars en stadstrandgevoel.
Maar het állerliefst wandel ik langs het kleinste galleriétje van de stad en misschien wel van het Groene Hart: het brugwachtershuisje aan het begin van de Kleiweg. Een beetje verstopt achter een foeilelijk energiehuisje (wie heeft dat verzonnen), maar inmiddels hét domein van kunstenaars met een missie: meer kunst in de straten. En nu? Nu is het overgenomen door fabelachtige dieren. Kijk goed – met aandacht, zoals Ratelband ooit zei – en je ziet ze ontsnappen. Via het dak.
