Door AnneMarie Visser
Wie denkt dat Bodegraven internationaal alleen bekend staat om haar kaashandel heeft het mooi mis. De geur van vers gebrouwen bier heeft zich stevig genesteld tussen de kazen. Vrijdag werd het Boreftse Bierfestival groots geopend onder begeleiding van ‘buitenaardse’ krachten en dit weekend komen bierliefhebbers letterlijk vanuit alle uithoeken van de wereld naar het dorp om te genieten van al het moois dat bier te bieden heeft. Bierbrouwerij De Molen zet dit bijzondere festival sinds 2009 op de kaart, maar ze waren zeker niet de eerste brouwerij die deze historische grond betrad.
Bierbrouwerij ‘Het Bodegraafsche Wapen’
Het brouwen van bier kent een lange traditie met diepe wortels in ons culturele en sociale leven. Het ‘gerstenat’ werd lange tijd gezien als een voedzaam, speelde een belangrijke en verbindende rol tijdens tijdens feesten en sociale evenementen en was bovendien een prima oplossing voor bederf. Bier heeft natuurlijke conserveermiddelen, zoals alcohol en hop, die hielpen voorkomen dat graan en water snel bedierven. Dit maakte het mogelijk om voedsel langer te bewaren en te consumeren. In de tijd dat de koelkast zoals we die nu kennen nog lang niet was uitgevonden een welkome eigenschap.
Ook in Bodegraven werden door de eeuwen heen heel wat biertjes gebrouwen. Zoals door Huijbert Koomans. Hoewel het niet helemaal duidelijk is of hij ook de eigenaar was van een brouwerij aan de Noordstraat. Wel is bekend dat Koomans werd opgevolgd door Frederik Willem Pilgrim en in 1835 de brouwerij van eigenaar veranderde. Nicolaas Bauman, een grossier en slijter in sterke dranken, en Thomas Breekland, een grondbezitter en landbouwer, beiden lokale inwoners van Bodegraven, kochten het bedrijf en gaven het de naam “Het Bodegraafsche Wapen”. Op een inventarislijst is terug te vinden dat de benodigdheden om bier te brouwen, waaronder ketels, kuipen werden aangeschaft.
Halverwege de 19e eeuw wisselde het bedrijf regelmatig van eigenaar en het is niet helemaal duidelijk hoe de geschiedenis verder gaat. Vast staat dat de brouwerij op een gegeven moment een herberg werd. In 1870 werd Bodegraven getroffen door een verwoestende brand die tientallen gebouwen in de stad in de as legde, waaronder de herberg “Het Wapen van Bodegraven”. Uit de as herrees een houten loods met een gelagkamer en een paardenstal. Het doek voor de brouwerij lijkt hier echter definitief te vallen
Brouwerij De Molen
Terwijl de geschiedenis van de oude brouwerij in Bodegraven ons terug in de tijd voert, brengt Brouwerij De Molen ons weer stevig naar het heden. De brouwerij werd opgericht in 2004 door Menno Oliver en John Brus. De missie was het brouwen van ambachtelijke streekbieren en de vergane Nederlandse biercultuur in Bodegraven in ere te herstellen. Typische voor de brouwerij zijn de zogenaamde rookbieren. Bieren gebrouwen van gerookt mout.
De brouwerij staat bekend als een van de beste ter wereld volgens de beergeeks van Untappd en de beernerds van Ratebeer.com. Kenners roemen de ‘kunstwerkjes in een glas’ die hier het licht zien. Inmiddels vindt een groot deel van de productie zijn weg naar landen als China, Japan en de Verenigde Staten. In 2016 nam Bavaria een aandeel van 35 procent in De Molen, waardoor nieuwe mogelijkheden ontstonden op het gebied van distributie en technische ondersteuning. In 2019 kocht het bedrijf uit Lieshout de resterende 65 procent en werd daarmee definitief eigenaar.
Buitencategorie
Zelfs omschrijft De Molen zich zelf als de ‘buiten categorie’ en zijn ze onmiskenbaar een belangrijke pionier geweest in de Nederlandse craft beer revolutie. Aan de ‘lopende band’ wordt geëxperimenteerd met smaak, ingrediënten en beleving en zien craftbieren met indrukwekkende namen zoals Hel & Verdoemenis, Heen & Weer, Hemel & Aarde en Vuur & Vlam hier het levenslicht.. Overigens niet langer in de historische molen De Arkduif, waar het ooit allemaal begon. Maar even verderop in een industrieel pand aan de Doortocht.
Sociaal maatschappelijk draagt het bedrijf ook met trots een steentje bij. Philadelphia, een organisatie die mensen met een lichte beperking ondersteunt, heeft een eigen werkplaats in de brouwerij, waar ze helpen met allerlei activiteiten. Van afvullen tot het etiketteren van flessen en fusten. Ze hebben zelfs samen een ‘eigen biertje’ ontwikkeld: Stoof & Peer, waarbij de medewerkers van Philadelphia actief hebben deelgenomen bij het samenstellen en keuren van het recept.
Het Bortse Bierfestival
Sinds 2009 kent Brouwerij de Molen nog een ander internationaal hoogtepunt: Het Borefts Beer Festival. Een jaarlijks terugkerend festival dat voor het eerst plaatsvond in 2009 en zich in de loop der jaren heeft ontwikkeld tot een van de meest gewaardeerde evenementen in de wereld van ambachtelijk bier. Letterlijk treinladingen vol nationale en internationale bierliefhebbers komen ieder jaar op vrijdag en zaterdag naar de brouwerij om een indrukwekkende selectie ambachtelijke bieren te proeven met een line-up van zowel grote namen als kleinere, innovatieve brouwerijen uit alle windstreken van de wereld.
Maar ondanks alle internationale successen blijft de Brouwerij De Molen benadrukken dat ze nooit zullen toegeven op smaak, balans en kwaliteit en vooral trouw blijven aan hun ‘Borftse’ wortels.
Bron: Wikipedia, Bierista.nl, de Nederlandse Biercultuur.nl, BrouwerijdeMolen.nl, Philadelphia.nl
