Licht aan het eind van de tunnel

Herstellen na een relatie met een narcist

Na een relatie met een narcist kan het voelen alsof je bent achtergelaten in een doolhof van verwarring, pijn en zelftwijfel. Je kan je overweldigd voelen door een mix van emoties – van opluchting tot schaamte, van verdriet tot woede. Het is belangrijk om te begrijpen dat deze gevoelens normaal zijn. Wat je hebt meegemaakt is niet normaal, maar je reactie op dergelijk misbruik is dat wel.

Het herstelproces na narcistisch misbruik kan lang en moeilijk zijn, maar het is zeker haalbaar. Hier zijn enkele stappen die je op weg kunnen helpen naar genezing:

1. Acceptatie: De eerste stap is het erkennen van het misbruik dat heeft plaatsgevonden. Je bent niet gek, overdreven of te gevoelig – wat je hebt meegemaakt is echt en het was verkeerd. Het kan moeilijk zijn om te accepteren dat je misbruikt bent, vooral als het misbruik psychologisch was en de misbruiker iemand was die je vertrouwde of van wie je hield. Echter, het accepteren van de realiteit van het misbruik is de eerste stap naar genezing. Het is belangrijk om te erkennen dat je pijn terecht is, en dat wat je hebt meegemaakt niet jouw schuld was. Deze eerste stap kan erg moeilijk zijn, omdat het confronteren van het feit dat je in een misbruikrelatie bent geweest vaak pijnlijk is. Narcisten zijn meesterlijk in gaslighting, een vorm van psychologisch misbruik waarbij ze twijfel zaaien over de realiteit van hun slachtoffers, wat kan leiden tot zelftwijfel (lees hier mijn blog over gaslighting: https://annemariebraun.nl/uncategorized/gaslighting/). Het kan tijd kosten om de realiteit van de situatie te accepteren. De sleutel hier is geduld en begrip voor jezelf. Je kan niet alles in één keer verwerken; neem de tijd die je nodig hebt. Bijvoorbeeld, je zou kunnen beginnen met het schrijven in een dagboek over je ervaringen. Het uiten van je gevoelens en het documenteren van de realiteit van je relatie kan je helpen om te accepteren wat er is gebeurd. Wist je dat mijn recent verschenen boek ‘Monddood-aan een narcist ontsnapt’ vrijwel volledig gebaseerd is op mijn eigen dagboeken uit die tijd?

• Kennis: Leer over narcisme. Hoe meer je begrijpt over deze persoonlijkheidsstoornis, hoe beter je in staat zult zijn om te begrijpen wat er is gebeurd en waarom het niet jouw schuld was. Het begrijpen van de dynamiek van narcistisch misbruik kan je helpen om te begrijpen wat er is gebeurd en waarom. Het kan je ook helpen om jezelf niet de schuld te geven, want narcisten zijn meesters in manipulatie en gaslighting. Door te leren over narcistische persoonlijkheidsstoornis, krijg je de tools die je nodig hebt om te herstellen en om te voorkomen dat je in de toekomst in vergelijkbare situaties belandt. Kennis is macht. Het leren over de narcistische persoonlijkheidsstoornis, de tactieken die narcisten gebruiken en de effecten die het kan hebben op hun slachtoffers, kan helpen bij het begrijpen van wat je hebt meegemaakt. Boeken, artikelen, blogs: https://annemariebraun.nl/blog/ en podcasts over narcistisch misbruik: https://annemariebraun.nl/podcast/ kunnen nuttige hulpmiddelen zijn. Bovendien kan kennis over narcisme je helpen om de zogenaamde rode vlaggen van dergelijk gedrag in de toekomst te herkennen en te vermijden. Dit kan betekenen dat je boeken leest zoals ‘Monddood-aan een narcist ontsnapt’ van Annemarie Braun. Met name het ‘De feiten’ gedeelte na het autobiografische gedeelte geven je veel inzicht als het gaat om de relatiedynamiek net als de checklist ‘Is mijn partner een narcist’ achterin het boek of ‘Je leven in eigen hand’ van Iris Koops.

• Zoek professionele hulp: Een therapeut die ervaring heeft met narcistisch misbruik kan enorm nuttig zijn. Hij of zij kan je helpen bij het navigeren door je gevoelens, bij het opnieuw opbouwen van je zelfvertrouwen en bij het leren van gezonde grenzen. Een therapeut die gespecialiseerd is in narcistisch misbruik kan je helpen bij het navigeren door het genezingsproces. Zij kunnen je helpen om traumatische herinneringen te verwerken, je zelfbeeld te herstellen en gezonde copingsmechanismen te ontwikkelen. Ze kunnen je ook helpen om je grenzen te herkennen en te versterken. Dit kan enorm nuttig zijn, om professionele hulp te zoeken zodat je er niet alleen voorstaat bij het verwerken van je ervaringen en bij het ontwikkelen van strategieën en hulpmiddelen om te herstellen. Therapie kan je ook helpen om een beter inzicht te krijgen in je eigen gedrag en patronen en om gezondere relaties op te bouwen. Een professional kan je naast traumatherapie ook helpen met bijvoorbeeld cognitieve gedragstherapie, wat kan helpen om destructieve denkpatronen te herkennen en te veranderen.

• Steunnetwerk: Zoek steun bij mensen die je vertrouwt en die je ervaringen erkennen. Dit kunnen vrienden, familie of lotgenootgroepen zijn, zowel offline als online. Het hebben van een steunnetwerk kan van onschatbare waarde zijn tijdens je herstel. Mensen die je situatie begrijpen en valideren kunnen je helpen om je niet zo geïsoleerd en alleen te voelen. Het delen van je ervaringen kan ook therapeutisch zijn. Het is essentieel om een veilige en ondersteunende omgeving te hebben waarin je je ervaringen kan delen en bevestiging kan ontvangen. Wees voorzichtig met wie je je ervaringen deelt, omdat niet iedereen in staat is de complexiteit van narcistisch misbruik te begrijpen. Zoek naar mensen die je steunen en bevestigen. Dit kan betekenen dat je lid wordt van lotgenootgroepen voor slachtoffers van narcistisch misbruik, zowel online als offline. Dit kan je ook de kans geven om naar de ervaringen van anderen te luisteren en te leren van hun herstelprocessen. Om die reden nam ik ook mijn onderzoek bij lotgenoten op in mijn boek ‘Monddood’.

• Zelfzorg: Vergeet niet om voor jezelf te zorgen. Dit kan betekenen dat je gezond eet, regelmatig beweegt, voldoende rust neemt, ontspannende activiteiten doet zoals lezen, mediteren, yoga of iets anders wat je helpt om je goed te voelen Neem de tijd om voor jezelf te zorgen, zowel fysiek als emotioneel. Narcistisch misbruik kan een enorme tol eisen van je mentale en fysieke gezondheid. Het is dus cruciaal om tijd en energie te investeren in zelfzorg. Herinner jezelf eraan dat het oké is om hulp te vragen en dat het belangrijk is om tijd voor jezelf te nemen. Dit kan variëren van het opzetten van een regelmatige slaaproutine tot het maken van tijd voor hobby’s of activiteiten waar je van geniet, zoals lezen, schilderen, yoga of wandelen in de natuur. Het kan ook betekenen dat je leert luisteren naar je lichaam en rust neemt wanneer je het nodig hebt. Yin yoga (meditatieve herstellende yoga) is mijn ‘go to’. Ook eens proberen? Klik hier: https://vimeo.com/256195688

• Grenzen: Leer je grenzen te stellen en te handhaven. Dit is een cruciale vaardigheid die je zal helpen bij toekomstige relaties. Narcisten hebben vaak weinig respect voor de persoonlijke grenzen van anderen. Het leren herkennen, communiceren en handhaven van je eigen grenzen is een belangrijke stap in je herstel. Dit kan je ook beschermen tegen toekomstig misbruik. Het opnieuw leren en instellen van je grenzen is een cruciale stap in het herstelproces. Dit omvat niet alleen het leren herkennen van wanneer je grenzen worden overschreden, maar ook het ontwikkelen van de vaardigheden om je grenzen effectief te communiceren en te handhaven. Dit kan betekenen dat je leert om ‘nee’ te zeggen zonder je schuldig te voelen of dat je bewuste keuzes maakt over wie je in je leven toelaat en welk gedrag je accepteert. Het kan ook betekenen dat je leert om je grenzen duidelijk en assertief te communiceren. Een goede therapeut kan je hierbij helpen.

• Jezelf vergeven: dit gaat niet over het vergeven van de narcist, maar over het vergeven van jezelf. Het is belangrijk te beseffen dat je het beste deed met de informatie en hulpmiddelen die je toen had. Vergeving betekent niet dat je goedkeurt wat de narcist heeft gedaan; het betekent eerder dat je de last van woede en wrok loslaat, wat je in staat stelt om verder te gaan. Het houdt vooral in dat je jezelf vergeeft. Niemand is perfect en narcisten bespelen je zo geraffineerd dat je het niet had kunnen voorzien. Veel lotgenoten (ook ik destijds) geven zichzelf de schuld van het in een dergelijke giftige relatie geraken. Dat is ook de reden dat ik, als therapeut, naar buiten treed over de giftige relatie die ik had met mijn narcistische ex. Het kan écht iedereen overkomen. Jezelf vergeven is een belangrijk onderdeel van genezing, omdat het helpt om de wonden te helen en ruimte te maken voor een nieuw hoofdstuk in je leven. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat je meditatie of mindfulness-technieken gebruikt om los te laten en vrede te vinden. Mindfulness een keer proberen? Volg deze link: https://vimeo.com/457482043 Het kan ook betekenen dat je schrijft in een vergevingsdagboek, waar je opschrijft wat je jezelf vergeeft of dat je werkt met een therapeut om eventuele schuldgevoelens of wrok die je vasthoudt te verwerken.

Elk van deze stappen is een proces en kan tijd en moeite kosten. Het is belangrijk om jezelf toe te staan om door elk van deze stappen in je eigen tempo te gaan. Herstel is geen lineair proces en het is oké om dagen te hebben waarop je je overweldigd voelt of een terugval ervaart; er zullen ups en downs zijn. Wat belangrijk is, is dat je blijft proberen en blijft geloven in jezelf en je vermogen om te genezen. Vergeet niet: je bent sterker dan je denkt en je verdient liefde en respect. Het licht aan het einde van de tunnel wacht op je en elke stap, hoe klein ook, brengt je dichterbij naar een leven vol rust, zelfliefde en geluk.

Het is belangrijk te onthouden dat herstel een persoonlijk en individueel proces is. Wat voor de één werkt, werkt misschien niet voor de ander. Het gaat erom je eigen weg naar genezing te vinden en te doen wat voor jou het beste voelt.

Als je ervaart dat je een steuntje in de rug hierbij wilt mag je altijd contact met me opnemen: info@annemariebraun.nl. Ik werk zowel vanuit mijn praktijk in Bodegraven als online.

Annemarie Braun