Een inwoner met een beetje historisch besef tikt mij hier onmiddellijk corrigerend op de vingers. Het is natuurlijk het volk redeloos, het land reddeloos en de regering radeloos. Een slogan van na 1672, die toen marketing technisch er ook al lekker inging. Het is overigens opmerkelijk hoeveel overeenkomsten er zijn met dat rampjaar 350 jaar geleden.
Niet alleen deed de politiek in 1672 net zo hard zijn best om via het internet van die tijd, de trekschuit, elkaar behoorlijk zwart te maken. De economie was na de Gouden Eeuw volledig ingestort en de inflatie torenhoog. De boeren kwamen in opstand en zagen het helemaal niet zitten dat hun land onder water werd gezet en we hadden een leider, Johan de Wit, die wellicht iets te lang was blijven zitten.
Aan alle kanten waren we in oorlog. De Engelsen, de Fransen én de bisschoppen van Munster en Keulen. Samen hadden ze besloten het arrogante, maar o zo rijke jongetje van de klas een lesje te leren. Maar misschien is wel het meeste opmerkelijke dat de zomer in 1672 net zo gortdroog was als nu. Het duurde ‘eeuwen’ voordat de aaneengesloten polders van de Waterlinie waren ondergelopen. Het waterpeil steeg tergend langzaam omdat het vocht de kurkdroge weilanden werd ingezogen.
Overigens zei dat hele ‘1672’ mij tot voor kort helemaal niets. Best eigenaardig, want er is geen periode uit de Vaderlandse geschiedenis zo verbonden met het ons plaatselijk DNA. Bodegraven, Zwammerdam én Nieuwerbrug waren het episch centrum van dat jaar. Hoogwaardigheidsbekleders kwamen uit ‘alle delen’ van de wereld naar ons stukje Holland om te onderhandelen over de vrede. De prins van Oranje himself verbleef maandenlang op zijn hoofdkwartier. Een nog steeds bestaande boerderij op de grens van Bodegraven en Zwammerdam. Of in zijn tent bij Nieuwerbrug. Vanuit daar werden in 1672 de belangrijkste strategische orders van het moment gegeven.
Zelfs onze wereldberoemde Michiel de Ruyter kwam gezellig met vrouw en kind even op bezoek. Helaas was de prins die dag niet thuis. De strijd om het ‘Holland van toen’ werd hier gestreden. Met als meedogenloos en fataal hoogtepunt (in dit geval dieptepunt) het moment dat de Fransen de Waterlinie overstaken nadat de vorst was ingevallen. Het huurlingen leger van de Prins en dappere boeren uit de Meije braken het ijs, waardoor menig Fransoos verdronk in het ijskoude water.
Het liep voor de inwoners allemaal niet zo goed af. De Fransen dropen na ‘onze’ weerstand met de staart tussen benen, al plunderend, af naar huis en staken alles wat ze tegen kwamen in brand. De geschiedenis leest als een spannend boek en we danken zelfs het mooiste monument in onze gemeente aan deze roemruchte periode: Fort Wierickerschans. Overigens gebouwd na 1672. Mening VVV in Frankrijk of Italië zou het verhaal tot op het bot hebben uitgemolken.
Toch zet slechts een theatermaker uit Nieuwerbrug, Michiel van de Burgt, alias Wouter van de Waterlinie, dit hele indrukwekkende verhaal lokaal op de kaart. Naast het door hem geproduceerde en gepresenteerde Waterlinie Journaal kunnen we tijdens de Najaarsmarkt in Bodegraven genieten van een historisch schouwspel op de Oude Rijn en in de Kloostertuin. Komen originele documenten naar het Evertshuis, is er zelfs een schedel uit die tijd en, na het straattheater begin deze zomer in Zwammerdam, ook een prachtige musical Water en Vuur. Heeft u er al iets van gehoord?
Misschien is het kaasverhaal economisch gezien het verhaal van Bodegraven, met Wouter van de Waterlinie hebben we toeristisch gezien puur Goud in handen en dat verdient toch veel meer dan een incidentele fietstocht.
