Dat het coalitieakkoord als ‘akkoord op hoofdlijnen’ voor de oppositie meer vragen oproept, dan antwoorden worden gegeven door de coalitie, was afgelopen woensdag de algemene conclusie na afloop van de gemeenteraad. Volgens Lokaal Liberaal, Burgerbelangen, ChristenUnie, GroenLinks én de PvdA ontbreekt het de coalitie bestaande CDA, VVD, D66 en SGP aan visie en strategie. Zoals krachtig werd samengevat door gemeenteraadslid Frank Rijkaart (LLBR) is “Het hebben van een ambitie is niet hetzelfde als het doen!”
Het vraag- en antwoordspel naar aanleiding van het coalitieakkoord ging deze avond dan ook vooral tussen de fractievoorzitters van coalitie aan de ene kant van het veld en de oppositie aan de andere kant. Alleen Elly de Vries (D66) kwam even kort aan de bal. De kersverse wethouder gaf toe zich bewust te zijn van de gemaakte ‘valse start’. De politieke partijen hadden gedurende de coalitievorming niet via de pers, maar ‘zoals het hoort’ rechtstreeks geïnformeerd moeten worden.
Dat alleen De Vries de ‘wethoudersbank’ verliet was opmerkelijk. De oppositie drong er diverse malen op aan dat ook wethouder Kersbergen in eigen persoon een antwoord zou geven op de vraag in welke hoedanigheid hij tijdens het VVD-congres vorige week zaterdag een motie had ingediend om de maximumsnelheid terug te brengen naar 130 km per uur. Zijn pleidooi was bij de volledige oppositie in verkeerde aarde gevallen, maar vakkundig en effectief werd hij hier uit de wind gehouden door zowel de burgemeester als door de fractievoorzitter van de VVD, Dirk van den Acker
Doemscenario
Hoewel zowel coalitie als oppositie zich grote zorgen maakt over de financiële toekomst van de gemeente, ontbrak woensdagavond een toereikende financiële onderbouwing onder het coalitieakkoord. Financieel gezien balanceert de gemeente op een kantelpunt waarbij het provinciebestuur mogelijk aanleiding ziet in te grijpen. Wordt Bodegraven-Reeuwijk in de toekomst inderdaad een ‘artikel 12-gemeente’, dan betekent dit dat de gemeente, in ieder geval wat betreft het financieel beleid, aan de leiband van de provincie gaat lopen. Toch kwam de coalitie woensdagavond niet verder dan het dreigen met ‘doemscenarios, waarin de lokale lasten tot mythische hoogten stijgen’. “De cijfers volgen de komende weken”, was meermalen het antwoord.
Oplopende emoties
De emoties liepen pas echt hoog op toen de klimaatproblematiek werd gekoppeld aan de agrarische sector. De suggestie van Merel van Dijk (GroenLinks) dat het college vooral moet gaan inzetten op het stimuleren van innovatieve maatregelen, bracht de altijd onkreukbare CDA-fractievoorzitter Jan Vergeer uit evenwicht. Vergeer, zelf een boerenzoon uit de Meije, nam openlijk afstand van de kabinetsplannen en benadrukte geraakt dat “van geen boer verwacht mag worden te investeren terwijl ‘het zwaard van Damokles’ boven het hoofd hangt.
Van Dijk voegde gehaast toe dat ook haar partij ‘de boeren een warm hart toedraagt’. Op hetzelfde moment vindt zij het echter onaanvaardbaar dat het college de eerder vastgestelde klimaatdoelstellingen – energieneutraal in 2030- nu loslaat. We gaan het gewoon niet halen”, was voor haar een te simpel antwoord en schuift de rekening door naar volgende generatie: “Hoop is geen strategie”.
Het doorschuifeffect baarde ook zorgen ten aanzien van andere dossiers, waarbij de coalitie vooral lijkt te kiezen voor verschaling en de inzet op het behalen van een mager zesje, zoals bijvoorbeeld bij het onderhoud in de openbare ruimte. Binnen het sociaal domein moet een belangrijke efficiëntie slag gemaakt worden door het terugbrengen van het aantal zorgaanbieders waar op dit moment mee wordt samengewerkt.
Wat de VVD’er Van den Acker betreft bouwen we de komende jaren in gemeente vijflaags de hoogte in. Verdichten binnen de kernen, met name in Bodegraven, heeft de voorkeur, toch zijn de huidige contouren van de dorpen geen heilige huisjes.
Politiek talent
Overigens liet Jan Vergeer opnieuw deze avond zien hoe groot zijn politiek talent is. Moeiteloos wist hij iedere lastige vraag te ontwijken, door de focus te verleggen naar vraagstukken die politiek veilig terrein zijn voor de coalitie. Met een topscoorder in de gelederen en twee door de wol geverfde wethouders in huis, is het dan ook de vraag of het de coalitie gaat lukken de komende jaren een open en transparante bestuursstijl neer te zetten.
De verleiding ‘terug te zakken in het pluche en opnieuw te ‘regeren’ vanuit de achterkamertjes’ zal groot zijn, wanneer de oppositie het nalaat kritisch naar zichzelf te kijken. Een proactieve, meer slagvaardige en vooral eensgezinde houding van deze kant zal het college dwingen bij de les te blijven. Een team is vaak zo goed als de verdediger sterk is en een oppositie die vooral uit is op scoren met politieke oneliners zal keer op keer de bal voor eigen doel leggen.
